Ετιέν ντε Λα Μποεσί – «Πραγματεία περί Εθελοδουλείας»

Ετιέν ντε Λα Μποεσί – «Πραγματεία περί Εθελοδουλείας»

Η βασική ιδέα της Πραγματείας είναι ξεκάθαρη: στον ντε Λα Μποεσί είναι ακατανόητο το ότι η πλειοψηφία αποδέχεται την εξουσία του ενός, ο οποίος δεν έχει κάποιο ξεχωριστό προσόν και από τη στιγμή που αποκτά την εξουσία, κάνει ό,τι μπορεί για να τη διατηρήσει, προφανώς σε βάρος της πλειοψηφίας. Σε αυτό το ερώτημα προβάλλει ως μόνη ικανοποιητική απάντηση ότι απλά ο λαός ξέχασε ότι στην αρχή ήταν ελεύθερος και πλέον έχει τόσο αποξενωθεί από την ελεύθερία, ώστε να του φαίνεται φυσικό να είναι δούλος του τυράννου του. Η λύση στο πρόβλημα είναι, επίσης, πολύ απλή: απλά να πάψει ο λαός να αποδέχεται την εξουσία του τυράννου του, με τον ίδιο απλό τρόπο που του την έδωσε. Το μόνο που χρειάζεται είναι ο λαός να αντιληφθεί ότι δεν έχει πραγματικό λόγο να φοβάται τον τύραννο και πόσο απλή είναι η αιτία της δυστυχίας του (η αναίτια υποταγή του σε έναν αναίτιο τύραννο). Τότε, το επόμενο – και μόνο λογικό – βήμα θα είναι να αυτο-απελευθερωθεί.

Γραμμένο με το πάθος και την απλοϊκή επιχειρηματολογία ενός νεαρού, το κείμενο αυτο-περιορίζεται στην θέση του βασικού ερωτήματος και την αιτιολόγηση της εθελοδουλειάς. Δεν προτείνει περαιτέρω συγκεκριμένα βήματα για την λύση του προβλήματος, καθώς ο ντε Λα Μποεσί (όπως φαίνεται και από την επαγγελματική πορεία του) δεν είναι επαναστάτης. Όμως το ερώτημα άντεξε στον χρόνο. Το ξαναθέτει τον 18ο αιώνα ο Χιούμ. Ο δε 20ος αιώνας το χρησιμοποίησε ως βάση για την πολιτική ανυπακοή, καθώς διάσημοι θεωρητικοί της αναρχίας (Ρόκγουελ, Λαντάουερ, κλπ) αξιοποίησαν τις ιδέες του ντε Λα Μποεσί.

Αν και έζησε μόλις 33 χρόνια, ο Ετιέν ντε Λα Μποεσί (στα γαλλικά Boétie) υπήρξε δικαστής, διπλωμάτης, ποιητής (σχετιζόμενος με την «Πλειάδα» των Pierre Ronsard, Jean Dorat και Jean-Antoine de Baif, τους οποίους αναφέρει στην Πραγματεία), μεταφραστής του Ξενοφώντα και του Πλουτάρχου και επιστήθιος φίλος του Montaigne (σε αυτόν αφιερώνεται το διάσημο δοκίμιο «Περί Φιλίας»).

Η «Πραγματεία περί Εθελοδουλείας» είναι το πιο γνωστό έργο του: η μοναδική Πραγματεία που έγραψε, τυπώθηκε ανώνυμα το 1574 (τμηματικά) και το 1576, μια δεκαετία μετά τον θάνατό του. Γράφτηκε όταν ο συγγραφέας ήταν 22 ετών (αν και ο Montaigne, ο οποίος όμως τον γνώρισε αργότερα, πίστευε ότι ήταν στα 18 του).

Πηγή: ΑΣτάικου
 Ανάρτηση: ΑΣτάικου