2021 Λόγιον

Η παραβολή των τυφλών – Peter Bruegel

Η πλοκή της ζωγραφικής “Η παραβολή των τυφλών” ή “τυφλή” σχετίζεται με την παραβολή του ευαγγελίου του ανόητου τυφλού που ανέλαβε να καθοδηγήσει τους αδελφούς του σε ατυχία. “Μπορεί ένας τυφλός να οδηγήσει έναν τυφλό;” Λέει το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. “Αφήστε τους! Είναι οι τυφλοί ηγέτες των τυφλών, και αν ο τυφλός οδηγήσει τους τυφλούς, και οι δύο θα πέσουν στο λάκκο. Για αρκετούς αιώνες, αυτή η παραβολή χρησίμευσε ως διδακτικό παράδειγμα της παράλογης συμπεριφοράς των ανθρώπων υπό τον έλεγχο της πνευματικής τύφλωσης.

Τα χριστιανικά μοτίβα του Brueghel είναι παράξενα συνυφασμένα με ρεαλιστικά σύμβολα. Έξι ατυχείς άνθρωποι περιπλανιούνται άνισα, σαν να ανυψώνουν τη γη, κρατούν ο ένας τον άλλον, αλλά στη συνέχεια συμβαίνει πρόβλημα – ένας τυφλός οδηγός δεν μπορούσε να βρει με το προσωπικό του τον τόπο όπου τελειώνει ο λόφος. Μαζί με τα υπάρχοντά του, πέφτει στο ποτάμι και τραβά αυτούς που περπατούν πίσω του. Ο Bruegel Sr. με συνέπεια, όπως σε αργή κίνηση, απεικόνισε όλες τις φάσεις της πτώσης, η οποία μεταδίδεται κατά μήκος της αλυσίδας από το πρώτο τυφλό σε εκείνους που ακολουθούν και αναπόφευκτα θα καταλήξουν στο ποτάμι.

Είναι περίεργο το γεγονός ότι ο καλλιτέχνης έδειξε διάφορες ασθένειες τύφλωσης με τέτοια ακρίβεια που οι σύγχρονοι οφθαλμιστές μπόρεσαν να διαγνώσουν τους χαρακτήρες της εικόνας. Έτσι, ο τρίτος τυφλός πάσχει από λευχαίωμα του κερατοειδούς, και ο δεύτερος έχει τα μάτια του σπασμένα. Ο Bruegel χρησιμοποίησε μια ασυνήθιστη τεχνική ζωγραφικής που ονομάζεται “χαλαζίας”, πιθανότατα το δανείστηκε από τη πεθερά του – μικροσκοπικό καλλιτέχνη Makin Verholz. Ισχυρή αραίωση του tempera όταν εφαρμόζεται στον καμβά μιμείται ακριβές εικόνες στα χαλιά. Η αδίστακτη περιέργεια του καλλιτέχνη για τους άσχημους ακρωτηριασμένους ανθρώπους ήταν στο πνεύμα εκείνης της εποχής. Η ασχήμια θεωρήθηκε κωμική και πάντα διασκεδάζει το κοινό. Ο ίδιος ο ζωγράφος δεν λυπάται για τους χαρακτήρες του. Μέσα από τη σωματική ασχήμια, ο Brueghel μεταφέρει την πνευματική τύφλωση των μαριονετών που κινούνται προς μια συνάντηση ενός άγνωστου, αλλά αναπόφευκτου και τρομερού θανάτου.

Ο Peter Brueghel και οι σύγχρονοί του είχαν μια δύσκολη μοίρα. Η θρησκευτική μισαλλοδοξία, η αγχόνη και οι πυρκαγιές αναζήτησης ήταν συχνές. Το 1567, ένα χρόνο πριν από τη ζωγραφική “Η Παραβολή των Τυφλών”, οι Ισπανοί κατακτητές καθιέρωσαν τον πιο σοβαρό τρόμο στην Ολλανδία. Πάνω από 8 χιλιάδες άνθρωποι εκτελέστηκαν. Αλλά σε απάντηση στην ηρωική αντίσταση των ανθρώπων, η υψηλή κοινωνία, όπως ένας τυφλός οδηγός, επέλεξε να ενταχθεί στους κατακτητές. Μερικοί ερευνητές προτείνουν ότι ήταν απογοήτευση στη ζωή και σε ανθρώπους που ώθησαν τον Πέτρο να δημιουργήσει τον πίνακα “Τυφλός”.

Η ασχήμια και ο θυμός των χαρακτήρων είναι δίπλα στη μαγευτική ομορφιά της φύσης. Ο καλλιτέχνης απεικόνιζε ένα ήσυχο και ακατοίκητο τοπίο. λοφώδης πεδιάδα, μυτερά σπίτια του χωριού και ένας μικρός άνετος ναός. Αυτή η μικρή αγροτική εκκλησία βρίσκεται ακόμα κοντά στις Βρυξέλλες. Η ηρεμία και η φρεσκάδα του τοπίου Brueghel μιλά για την αιωνιότητα του κόσμου. Ακόμα και το ποτάμι φαίνεται όμορφο, όπου και οι έξι προορίζονται να πνιγούν. Στο πλαίσιο της ήρεμης ομορφιάς του κόσμου, οι μορφές των τυφλών φαίνονται ακόμη πιο αποκρουστικές και τρομακτικές. Δείχνοντας την αντίθεση ανάμεσα στο γαλήνιο τοπίο και την ασχήμια των ανόητων πικραμένων ανθρώπων, ο καλλιτέχνης βλέπει την πνευματική ομορφιά μόνο στη φύση. Ο Πέτρος έχει ήδη χρησιμοποιήσει το μοτίβο της παραβολής του ευαγγελίου των τυφλών στη σύνθεση του ζωγράφου του, Φλαμανδικές Παροιμίες, με φιλοσοφικό σχολιασμό.

Κατά τη διάρκεια των κοινωνικών αναταραχών που βασίλευαν στις Κάτω Χώρες τον 16ο αιώνα, οι καμβάδες του ηθικολόγου Peter Bruegel δεν ήταν λιγότερο σημαντικοί από τα ανθρωπιστικά λογοτεχνικά έργα. Ο μεγάλος καλλιτέχνης έθεσε τα θεμέλια για την τεχνική του τοπίου, η οποία χρησιμοποιείται ακόμα σήμερα, και η ζωγραφική του “Η Παραβολή των Τυφλών”, που γράφτηκε ένα χρόνο πριν από το θάνατό του, προειδοποιεί την ανθρωπότητα να εισέλθει στο ψεύτικο μονοπάτι – το δρόμο στο σκοτάδι των πνευματικών αμφιβολιών.

μέσω https://gr.painting-planet.com/

-------------------------

Τ ΑΔΕΛΦΙΑ, αγρείφνα , δίκρανο, των αιθέρων

--τί είσαι ;;
--πετούμενο
--κράτα το χέρι μου σφικτά, τωρα που μας δέρνει ο βοριάς!
-------------------------------------------------
Αντόνιο Πορτσία
Ένα φτερό δεν είναι ούτε ουρανός ούτε γη.

*********************
ακλιτον ΑΣ 

--------------------

Κώστας Κρυστάλλης: ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΛΕΦΤΙΚΟ

Πότε θαρθή μιαν άνοιξι, θαρθή ένα καλοκαίρι,

που λουλουδιάζουν τα κλαριά, που λυόνουνε τα χιόνια,

για ζωθούμε τάρματα και τα χρυσά τσαπράζια,

να βγούμε κλέφτες, βρε παιδιά, κλέφτες στα κορφοβούνια;

Μεσ’ στην ψηλότερη κορφή να στήσουμε λημέρι,

ναχουμε τάστρα τ’ ουρανού τ’ αποβραδύς κουβέντα,

κ’ εμάς το γλυκοχάραμα να πρωτοχαιρετίζη,

εμάς ο ήλιος την αυγή σαν κρούη να πρωτοβλέπη.

Να μας ζηλεύουν οι αετοί, να μας ξυπνούν τ’ αηδόνια,

και μεσ’ τα γάργαρα νερά και μεσ’ στες κρύες βρύσες

νεράιδες να μας νίβουνε, φιλιά να μας χορταίνουν.

Αράδ’ αράδα τάρματα στα πεύκα θα κρεμάμε,

και θε να σταίνουμε χορό. Και κάθε μας τραγούδι

θάναι βροντή από σύγνεφο, φωτιά από αστροπελέκι

Θα μας τρομάζουν τα θηριά, θα προσκυνούν οι κάμποι.

Πότε θαρθή μιαν άνοιξι, θαρθή ένα καλοκαίρι,

να βγούμε κλέφτες, βρε παιδιά, κλέφτες στο κορφοβούνια;

*********

Ο Κώστας Κρυστάλλης από το Συρράκο της Ηπείρου, γεννημένος το 1868, όταν η Ήπειρος βρισκόταν κάτω από τον ζυγό της Τουρκοκρατίας, παρ’ ό,τι ”έφυγε” πρόωρα, μόλις στα 26 του χρόνια, άφησε πίσω του ένα πολύτομο έργο, από το οποίο μερικά ποιήματα και ορισμένα πεζά του αποτελούν αριστουργήματα ποίησης, λόγου, γλώσσας, εικόνων, ηθογραφίας, πατριωτισμού, αγάπης στο λαό μας και την βουνίσια ζωή και ανάδειξης ενός χαμένου πια αλλά περήφανου και ηρωικού πολιτισμού των τσελιγκάτων.

Τσελιγκάτων στα οποία δούλεψε από μικρός ο Κρυστάλλης και τα οποία διαφύλαξαν στην καρδιά τους και στα ψηλά βουνά μια άφθαστη δημοτική γλώσσα και ένα αθάνατο δημοτικό τραγούδι, μαζί με την φλόγα της Λευτεριάς, την ώρα που στους κάμπους κυριαρχούσαν αιώνες σκλαβιάς.

------------------------------------

φωτό Ed van der Elsken The boy with torn coat - Paris 1951

Πηγή: ΑΣτάικου Ανάρτηση: ΑΣτάικου