"Αφοί Μανάκια: Οικογενειακές αναμνήσεις" γράφει ο Αντώνης Μπουσμπούκης
-- Αναζήτηση στο βλέμμα του Οδυσσέα στην ταινία του Θ. Αγγελόπουλου----
-- Αναζήτηση στο βλέμμα του Οδυσσέα στην ταινία του Θ. Αγγελόπουλου----
Το απολλώνιο φως της Δήλου που ενεργοποίησε το βλέμμα του ήρωα της ταινίας ήρθε και συνέπεσε με κείνο του Γιάννη Μανάκια, για να κοιτάξει μαζί του τον σημερινό όσο και χθεσινό βαλκανικό περίγυρο. «Το βλέμμα του Οδυσσέα» δεν είναι συμβατική, αυθαίρετη, επιλογή όταν η νοσταλγία για την «πινδική Ιθάκη» και η αέναη τάση για αποδημία προς μακρινούς ορίζοντες ήταν κάποτε τυπικά γνωρίσματα του πολύτροπου και πολυπράγμονα κόσμου των Αρμάνων-Βλάχων: παλιά έφταναν κάθε χρόνο ως την απόμακρη και παλιά πρωτεύουσα των Βίκινγκς, το Βόβγκοροντ ΒΔ της Μόσχας, σε πλήρη εμπορομεταγωγικό σχηματισμό. Αυτούς τους Αρμάνους η «δημοσθένεια ιδεολογία» θέλει να τους βλέπει μόνον ως μπαστουνόβλαχους κτηνοτρόφους...
Ανάμεσα στις υφάντρες ήταν και η μητέρα των Μανάκια, αδελφή του τσέλιγκα Γιάννη ή Νούλη Μπουσμπούκη που ο συντάκτης αυτού του σημειώματος τον έχει προπάππο.
Το σκοτάδι της αίθουσας ευνόησε τη συγκέντρωση της προσοχής μου στη μεγάλη οθόνη και το ξετύλιγμα της ταινίας έστρεψε τους φακούς της μνήμης σε ανάδρομη πορεία. Οι οικογενειακές μνήμες κι εκείνες που προβάλλονταν στην ταινία αναπτύσσονταν σε παράλληλο flash back: Αβδέλλα, Θεσ/νίκη, Φλώρινα, Σκόπια, Ρουμανία και άλλα σημεία της βαλκανικής πατρίδας συνέθεταν το τοπίο όπου βίωσε άλλοτε η ρωμιοσύνη και που τώρα κατάντησε ξέφραγο αμπέλι σε πυρπολητές και πυροσβέστες, χαράσσοντας τα σύνορα του αμοιβαίου φόβου στο όνομα: του εμπορικού ιδεώδους να ξοδευτούν όπως-όπως τα μισητά σίδερα του Άρη και της νέας αταξίας πραγμάτων...
Η Liana, κόρη του Μητρούση Μπουσμπούκη, Αβδελλιώτισσα από την Κλεισούρα. Σύζυγος του Γιαννούλη Μανάκια και γιαγιά των αδελφών Μανάκια. Πέθανε θαλερή, σε βαθύ γήρας, 112 ή 120 χρόνων. Είναι το βασικό πρόσωπο, η γιαγιά που γνέθει στην ανέμη, μαζί με άλλα συγγενικά πρόσωπα στην ταινία των Μανάκια «υφάντρες». Γυρισμένη το 1905 στην Αβδέλλα, είναι η πρώτη ταινία που γυρίζεται στα Βαλκάνια.
Τα αδέλφια Μανάκια τα έχω αγροικητά από τα μικρά μου χρόνια, όταν το παιδικό βλέμμα περιεργαζόταν την πλούσια συλλογή από φωτογραφίες που μας άφησαν στην οικογενειακή μας παρακαταθήκη: φουστανελάδες, φραγκοφορεμένοι νέοι, κυρίες με καπελάκια και φτερό έδειχναν την εξέλιξη στον ενδυματολογικό χώρο και σημάδευαν τα χρονικά όρια του παλιού κόσμου που εξαντλούσε κιόλας την ιστορική διάσταση του. Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες έφερναν τη σφραγίδα των αδελφών Μανάκια.
Ο πατέρας μου Τάκης Μ. δεν κρατάει άμεση προσωπική μνήμη για τους Μανάκια· άκουγε, όμως, ότι οι Μανάκια τους επισκέπτονταν στο Δαμάσι του Τυρνάβου όπου μέχρι το 1915 ξεχείμαζαν τα πρόβατα του Τσελιγκάτου που ξεκαλοκαίριαζαν στο Ξηρολίβαδο πάνω στο Βέρμιο. Εκεί οι Μανάκια δεν ξεχνούσαν την τέχνη του φωτογράφου και κινηματογραφιστή. Απαθανάτιζαν εικόνες τόσο από την καθημερινή ζωή όσο και από γιορτές κι άλλες δημόσιες εκδηλώσεις.
Ανάμεσα στις υφάντρες ήταν και η μητέρα των Μανάκια, αδελφή του τσέλιγκα Γιάννη ή Νούλη Μπουσμπούκη που ο συντάκτης αυτού του σημειώματος τον έχει προπάππο.
Το σκοτάδι της αίθουσας ευνόησε τη συγκέντρωση της προσοχής μου στη μεγάλη οθόνη και το ξετύλιγμα της ταινίας έστρεψε τους φακούς της μνήμης σε ανάδρομη πορεία. Οι οικογενειακές μνήμες κι εκείνες που προβάλλονταν στην ταινία αναπτύσσονταν σε παράλληλο flash back: Αβδέλλα, Θεσ/νίκη, Φλώρινα, Σκόπια, Ρουμανία και άλλα σημεία της βαλκανικής πατρίδας συνέθεταν το τοπίο όπου βίωσε άλλοτε η ρωμιοσύνη και που τώρα κατάντησε ξέφραγο αμπέλι σε πυρπολητές και πυροσβέστες, χαράσσοντας τα σύνορα του αμοιβαίου φόβου στο όνομα: του εμπορικού ιδεώδους να ξοδευτούν όπως-όπως τα μισητά σίδερα του Άρη και της νέας αταξίας πραγμάτων...
Η Liana, κόρη του Μητρούση Μπουσμπούκη, Αβδελλιώτισσα από την Κλεισούρα. Σύζυγος του Γιαννούλη Μανάκια και γιαγιά των αδελφών Μανάκια. Πέθανε θαλερή, σε βαθύ γήρας, 112 ή 120 χρόνων. Είναι το βασικό πρόσωπο, η γιαγιά που γνέθει στην ανέμη, μαζί με άλλα συγγενικά πρόσωπα στην ταινία των Μανάκια «υφάντρες». Γυρισμένη το 1905 στην Αβδέλλα, είναι η πρώτη ταινία που γυρίζεται στα Βαλκάνια.
Τα αδέλφια Μανάκια τα έχω αγροικητά από τα μικρά μου χρόνια, όταν το παιδικό βλέμμα περιεργαζόταν την πλούσια συλλογή από φωτογραφίες που μας άφησαν στην οικογενειακή μας παρακαταθήκη: φουστανελάδες, φραγκοφορεμένοι νέοι, κυρίες με καπελάκια και φτερό έδειχναν την εξέλιξη στον ενδυματολογικό χώρο και σημάδευαν τα χρονικά όρια του παλιού κόσμου που εξαντλούσε κιόλας την ιστορική διάσταση του. Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες έφερναν τη σφραγίδα των αδελφών Μανάκια.
Ο πατέρας μου Τάκης Μ. δεν κρατάει άμεση προσωπική μνήμη για τους Μανάκια· άκουγε, όμως, ότι οι Μανάκια τους επισκέπτονταν στο Δαμάσι του Τυρνάβου όπου μέχρι το 1915 ξεχείμαζαν τα πρόβατα του Τσελιγκάτου που ξεκαλοκαίριαζαν στο Ξηρολίβαδο πάνω στο Βέρμιο. Εκεί οι Μανάκια δεν ξεχνούσαν την τέχνη του φωτογράφου και κινηματογραφιστή. Απαθανάτιζαν εικόνες τόσο από την καθημερινή ζωή όσο και από γιορτές κι άλλες δημόσιες εκδηλώσεις.
ΠΗΓΗ faretra
ΣΗΜ στις προσεγγίσεις για την ταινία "Το βλέμμα του Οδυσσέα" οι Αδελφοί Μανάκια αναφέρονται ως Αδελφοί Μανάκη .Πρόκειται για την ίδια οικογένεια
Πηγή: ΑΣτάικου
Ανάρτηση: ΑΣτάικου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου