Χαίρε και πάλι χαίρε SIMONE WEIL

Χαίρε και πάλι χαίρε SIMONE WEIL

-2-

Παιδεία ξεριζωμού

Διότι ο δεύτερος παράγοντας ξεριζωμού είναι η παιδεία όπως παρέχεται σήμερα. Η Αναγέννηση προξένησε παντού ένα ρήγμα ανάμεσα στους καλλιεργημένους και τη μάζα. Τουλάχιστον όμως, χωρίζοντας την παιδεία από την εθνική παράδοση, τη βύθιζε μέσα στην αρχαιοελληνική παράδοση. Από τότε ωστόσο, οι δεσμοί με τις εθνικές παραδόσεις παρέμειναν κομμένοι και ξεχάστηκε και η αρχαία Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι μια παιδεία, που αναπτύσσεται μέσα σ’ ένα τρομερά στενό περιβάλλον, ξεκομμένη από τον κόσμο, σε μια ατμόσφαιρα περιορισμένη —μια παιδεία πραγματικά προσανατολισμένη σε μεγάλο βαθμό προς την Τεχνική και επηρεασμένη σε μεγάλη βαθμό από αυτήν, με έντονο χρώμα πραγματισμού, τελείως στερημένη από την επαφή τόσο με τούτο εδώ τον κόσμο όσο κι από το άνοιγμα προς τον άλλον.

Στις μέρες μας, ένας άνθρωπος μπορεί να ανήκει στους λεγόμενους καλλιεργημένους κύκλους, στους μορφωμένους, χωρίς να έχει καμιά αντίληψη σχετικά με το πεπρωμένο του ανθρώπου και χωρίς να ξέρει, για παράδειγμα, ότι τ’ αστέρια δεν είναι ορατά σε όλες τις εποχές. Είναι πολύ διαδεδομένη η αντίληψη, ότι ένας σημερινός απλός χωρικός, απόφοιτος του Δημοτικού, γνωρίζει περισσότερα από τον Πυθαγόρα επειδή επαναλαμβάνει υπάκουα πως η Γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο, ενώ στην πραγματικότητα έχει πάψει πια να κοιτάζει τ’ αστέρια. Αυτός ο Ήλιος, για τον οποίο μιλούν στην τάξη, δεν έχει γι’ αυτόν καμιά σχέση με τον ήλιο που βλέπει. Τον ξεκόβουν από τον κόσμου που τον περιβάλλει, όπως ξεκόβουν τους μικρούς Πολυνήσιους από το παρελθόν τους εξαναγκάζοντάς τους να επαναλαμβάνουν : «οι πρόγονοί μας οι Γαλάτες είχανε ξανθά μαλλιά».

Αυτό που αποκαλούν σήμερα «παιδεία για όλο το λαό», σημαίνει:

παίρνουμε αυτή τη σύγχρονη κουλτούρα —που έχει καλλιεργηθεί σ’ ένα τόσο κλειστό περιβάλλον, τόσο λειψό και τόσο αδιάφορο για την αλήθεια—,

της αφαιρούμε οτιδήποτε πολύτιμο εξακολουθεί να περιέχει —αυτό είναι που λένε «εκλαΐκευση»—, και

ταΐζουμε με τ’ απομεινάρια τη μνήμη των ταλαίπωρων που έχουν την επιθυμία να μάθουν, όπως δίνουν τις μπουκιές στα πουλάκια.

Άλλωστε, η επιθυμία της μάθησης για τη μάθηση, η επιθυμία για την αλήθεια, έχει γίνει κάτι πολύ σπάνιο. Το κύρος της παιδείας έγινε σχεδόν ολοκληρωτικά κοινωνικό, τόσο για το χωρικό που ονειρεύεται το γιό του δάσκαλο, ή το δάσκαλο που ονειρεύεται το παιδί του στο Πολυτεχνείο, όσο και για τους κοσμικούς κύκλους, που κολακεύουν τους σοφούς και τους φημισμένους συγγραφείς. (…)

Σιμόν Βέιλ, Ο ξεριζωμός του εργάτη (1943)

από το βιβλίο της Ανάγκη για ρίζες,

που κυκλοφόρησε πέντε χρόνια μετά το θάνατό της.

από dangerfew

Πηγή: ΑΣτάικου Ανάρτηση: ΑΣτάικου