"Η νησίδα Ευρώπη"
Σήμερα η Ευρώπη αποτελεί πολιτιστικώς νησίδα, η οποία αντιμετωπίζει όλους τους άλλους πολιτισμούς ως είδος πειρατών. Αλλά αυτό δεν είναι τυχαίο. Οδεύοντας κανείς τον δρόμο της δυτικοευρωπαϊκής ιστοριογραφίας, αντιμετωπίζει φως όσο δεν εξέρχεται των κατά προσέγγιση γεωγραφικών ορίων της δυτικής Ευρώπης. Από εκεί και πέρα το σκοτάδι έρχεται απότομα, διότι ακριβώς σκοπός της ιστοριογραφικής ασκήσεως είναι να κατοχυρώση το υπάρχον ως έστι και κυρίως να επιβεβαιώση την «γραμμική» περί ιστορίας αντίληψη, που αποτελεί εγγύηση διατηρήσεως του υπάρχοντος χωρίς μεταβολή και, κυρίως, χωρίς «έξωθεν» επηρεασμούς. Με διάφορες «κοινωνιολογικές προσεγγίσεις» των άλλων πολιτισμών (A. Comte, Hegel, Μαρξ, E. Durkheim, Βέμπερ, Γκομπινώ - II) και με κατασκευές «συνθημάτων» γι' αυτούς, σκοπούμενο πάντα ήταν να δοθεί στον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό πολιτιστική ανα τον κόσμο αποστολή, πράγμα που στον ιδεολογικό τομέα ήταν ακριβώς αντίστοιχο με τα αξιώματα του φιλελευθερισμού περί «διεθνούς κατανομής εργασίας» και «διεθνούς οικονομικής συνεργασίας», των οποίων το πρακτικό νόημα ήταν να καταργηθεί η όποια αυτοδυναμία των άλλων πολιτισμών, για να «ενσωματωθούν» οι οικονομίες τους στον προγραμματισμό της δυτικόευρωπαϊκής παραγωγής.
Γεράσιμος Κακλαμάνης (απόσπασμα)
------------------------------------------
«Πρῶτες ὕλες - βιομηχανικά προϊόντα - ντομάτες»
Τελικῶς ἡ «Εὐρώπη» (συμποσουμένου σέ τοῦτο τῆς ἀνακαλύψεως τῆς Ἀμερικῆς, τῆς Magna Carta, τῆς Ἀναγέννησης, τοῦ Διαφωτισμοῦ, τῆς Μεταρρύθμισης, καί παντός ἄλλου σχετικοῦ) εὑρῆκε διϊστορικῶς τήν ἐξίσωση «Πρῶτες ὕλες - βιομηχανικά προϊόντα - ντομάτες». Δέν χρειάζεται ἰδιαίτερη φιλοσοφική κατάρτιση, γιά νά καταλάβη κανείς τόν ὁλικῶς παράλογο καί βαθύτατα ἀντιανθρώπινο χαρακτήρα αὐτῆς τῆς ἐξίσωσης: ὁ μέσος ὅρος λειτουργεῖ εἰς βάρος τοῦ πρώτου, πού ἀποτελεῖ προϋπόθεση γιά τόν τρίτον. Δηλαδή, ὁπωσδήποτε κι ἄν νοηθῆ λειτουργοῦσα ἡ ἐξίσωση καί ὅσο πιό πολλά τά βιομηχανικά προϊόντα τόσο πιό λίγες οἱ ντομάτες. Μέ λίγα λόγια, ἡ πολιτιστική συνεισφορά τῆς «Εὐρώπης» στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος συνίσταται στήν ὁλική ὑπονόμευση τῆς ἐμβίου ὑπάρξεως, τοῦ ἀνθρώπου συμπεριλαμβανομένου. Ἄν ἕνα κακό ἤ ἀνεπιθύμητο ἀποτέλεσμα προϋποθέτη ἕνα σύνολο ἐσφαλμένων ἰδεῶν, τότε πρέπει νά καταλάβωμε ὅτι ἡ παραπάνω ἐξίσωση εἶναι μία ἱστορική παγίδα πού κάθε ἄλλο παρά σέ ἰδέες στηρίζεται. Τό διαπιστώνομε αὐτό κάθε μέρα, ἀκούγοντας μονίμως τήν λέξη «ἀνάπτυξη». Ἄν κανένας ρωτήση γιά τό βαθύτερο νόημα αὐτῆς τῆς «ἀνάπτυξης» ὑπό τά ὑπάρχοντα δεδομένα καί τά ὑφιστάμενα ἀποτελέσματα, τότε θά λάβη σάν σχεδόν κάτι τό αὐτονόητο ὡς ἀπάντηση, τό ἄκρον ἄωτο τοῦ παραλογισμοῦ: εἶναι διά τῆς τεχνολογίας πού μποροῦν νά ἀντιμετωπισθοῦν τά ἀποτελέσματα τῆς τεχνολογίας.
από τον Γεράσιμο Κακλαμάνη(απόσπασμα)
-----------------------------------------------
Γεράσιμος Κακλαμάνης (απόσπασμα)
Μπορεί κανείς να φαντασθή πολιτικήν ύπαρξη του δυτικού κόσμου χωρίς τις τρείς αυτές χώρες; την Ελλάδα, την Τουρκία και την Αίγυπτο; Οι τρείς αυτές χώρες, που ισοδυναμούν γεωπολιτικώς μ' αυτό που λέμε «ανατολική Μεσόγειο», κρατούν, μόνες αυτές, σχεδόν το σύνολο των «διεθνών σχέσεων». Τελικώς η «Δύση» πουθενά αλλού δεν στηρίζεται στον εν λόγω χώρο.
Μοιάζει λοιπόν τελείως αυτονόητο, ότι καμμιά συζήτηση δεν πρέπει να υπάρχη επί των θεμάτων τούτων. Η μονίμως καταβαλλόμενη προσπάθεια δεν έγκειται μόνο στην δια της «ιστοριογραφίας» παρασιώπηση και αλλοίωση των εννοιών, αλλά - κυρίως - στην όσο το δυνατόν απώθηση από την κοινή συνείδηση παντός έστω και ίχνους σχετικού προβληματισμού. Αλλά τα πράγματα δεν παύουν να έχουν τις συνέπειες των. Επειδή κάθε νέα περί πολιτικής και ιστορίας άποψη οφείλει αναγκαστικώς να εκκινή από την επράγματον φύση των προβλημάτων, γι' αυτό και δεν κατέστη δυνατόν, δέκα περίπου χρόνια από της μεγάλης τροπής των καιρών μας, να υπάρξη κάτι (μια άποψη, μια νέα ιδέα - και πολύ λιγώτερο κάποιο όραμα) από την ιστοριογραφικώς λαλίστατην κατά τα άλλα «Ευρώπη». Και ούτε πρόκειται να υπάρξη επί όσον χρόνο τα μεσογειακά προβλήματα παραμένουν στάσιμα. Διότι η φύση ώρισε καμμιά έννοια Ευρώπης να μην ολοκληρούται άνευ του μεσογειακού χώρου - της μονίμου αυτής μήτρας του πολιτιστικού γίγνεσθαι.
-------------------------------------------
Αποσπάσματα από το έργο του Γεράσιμου Κακλαμάνη.
Νέο Ανατολικό Ζήτημα.
Αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως «Ευρώπη», είναι μια πλανώμενη ιστορική και πολιτική αοριστολογία, η οποία προϋπόθεση της έχει ένα μόνο και καθόλου αυτονόητο δεδομένο: ότι οι εκτρωματικές «ισορροπίες» που επετεύχθησαν κάποτε (το 1854) στον μεσογειακό χώρο και δημιούργησαν - παγιούμενες μέσω αυτών - τους δύο παγκόσμιους πολέμους, θα διαρκέσουν επ' άπειρον. Η όλη πολιτική ύπαρξη της Ευρώπης, και της «Δύσεως» γενικότερα, στηρίζεται σε ένα και μόνο γεγονός: στην έκβαση του κριμαϊκού πολέμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου